10 اردیبهشت ماه از سال 1384 تاکنون، به عنوان روز ملی خلیج فارس شناخته می‌شود و دلایل مختلفی هم برای تعیین این روز به نام خلیج همیشه فارس وجود دارد. خلیج فارس منطقه‌ای است که یکی از بزرگترین منابع نفتی و گازی در جهان را در خود جای داده تا حدود 40% از منابع گازی و 25% از منابع نفتی دنیا را تامین کند. طبق برآوردهای محققان، خلیج فارس حدود 730 میلیارد بشکه نفت و 70 تریلیون مترمکعب گاز طبیعی را در خود جای داده است و این مخزن عظیم، منطقۀ خلیج فارس را به یکی از حساس‌ترین منطقه‌ها از نظر تامین انرژی مورد نیاز در جهان تبدیل ساخته است؛ اما همه‌چیز به این‌جا ختم نمی‌شود! ما در این مطلب، به تشریح دلایل مختلف اهمیت خلیج فارس می‌پردازیم و آن‌ها را تشریح می‌کنیم؛ پس در ادامه با ما همراه باشید.

نام خلیج فارس، حک شده بر تاریخ جهان

با وجود حملات و تجاوز کشورهای استعمارگر از زمان حملۀ اعراب، اسکندر مقدونی و اقوام مغول در قرون مختلف گرفته تا حملۀ انگلیسی‌ها، پرتغالی‌ها و روس‌ها، هرگز نام این خلیج مهم ایرانی تغییر نکرده است و این افتخاری برای ایران و ایرانی است. چراکه به دلیل شرایط حساس و موقعیت مهم خلیج فارس، بسیاری از کشورها همواره قصد داشته‌اند تا با سلطه بر این منطقۀ مهم، راه دستیابی خود را به دیگر نقاط جهان هموار کنند؛ اما همیشه میهن‌پرستانی از سرزمین پارس، مقابل زیاده‌خواهی‌ها و تجاوز این اقوام ایستاده‌اند.

داستان پیچیدۀ خلیج فارس از موقعیت استراتژیک تا اهمیت ژئوپولتیک

خلیج فارس، منطقه‌ای است که نه‌تنها از نظر تاریخی برای ما ایرانی ها اهمیت زیادی دارد، بلکه از ابتدا تاکنون یکی از استراتژیک‌ترین نقاط در جهان به شمار می‌آمده. همین موضوع باعث شده تا در دوران مختلف، ایران (علاوه بر منابع و موقعیتش) از این حیث نیز مورد طمع و چشم‌داشت کشورهای خارجی قرار بگیرد. البته ما این حرف‌ها را همیشه شنیده‌ایم اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که اصلا این موقعیت استراتژیک چیست و چرا دیگران باید به این خلیج زیبا و تاریخی چشم طمع داشته باشند؟

همان‌طور که در ابتدا ذکر کردیم، خلیج فارس یکی از منابع مهم تامین انرژی در دنیاست و با ذخایری که دارد به بزرگترین مخزن انرژی در جهان تبدیل شده است.

کشورهای حاشیۀ خلیج فارس که شامل ایران، عربستان، امارات، عراق، کویت و قطر می‌شوند، در مجموع روزانه بیش از 20 میلیون بشکه نفت استخراج می‌کنند؛ این درحالی است که نفت تولیدی جهان، در مجموع 82 میلیون بشکه در روز است. با یک حساب ساده، خلیج فارس در روز حدودا 25% نفت مورد نیاز جهان را تامین می‌کند!

گفتنی است، این رقم مانند نیاز جامعه جهانی به انرژی در حال افزایش است؛ به عبارت دیگر، با افزایش نیاز بازار ذخایر این منطقه اجازۀ بهره‌برداری تا 50 میلیون بشکه نفت را نیز فراهم می‌کند.

تنوع فرهنگی، از جذابیت‌های حوزۀ خلیج فارس

 

جای‌جای ایران سرشار از تنوع و تفاوت‌های قومی و فرهنگی است؛ با این وجود، کمتر نقطه‌ای در کشورمان وجود دارد که میزبان چنین تنوع بی‌مانندی از قومیت‌ها و فرهنگ‌های مختلف باشد. نکتۀ جالب توجه در این منطقه، تفاوت‌های قابل توجهی است که مردم این مناطق با وجود آن‌ها به زندگی صمیمانه در کنار یکدیگر ادامه می‌دهند؛ تفاوت در زبان، دین، رسم‌الخط و غیره

گرمی و صمیمیت مردم این منطقه، مانند سایر مردمان جنوبی کشورمان شهرۀ عام و خاص بوده و هست.

 

تنگۀ استراتژیک هرمز در خلیج فارس

تنگه هرمز، کشورهای حاشیۀ خلیج فارس را به اقیانوس هند و سراسر جهان متصل می‌کند و از این نظر یک شاهراه حیاتی محسوب می‌شود. از سوی دیگر، حدود سی جزیرۀ مسکونی و غیرمسکونی در این خلیج وجود دارد که همگی به واسطۀ تنگۀ هرمز به آب‌های آزاد راه دارند. گفتنی است که بزرگترین جزیرۀ خلیج فارس همان قشم است.

تحریف نام خلیج فارس، هیاهویی برای هیچ!

در تمامی کتب تاریخی و اطلس‌های قدیمی از این خلیج مهم و کهن، به نام «شاخاب پارس»، «دریای پارس» یا «خلیج پارس» یاد شده است و با وجود شیطنت‌های کشورهای عرب منطقه برای تغییر این نام به خلیج عربی یا صرفا خلیج، درمجموع جامعه جهانی هرگز روی خوشی به این تحریف نام خلیج فارس نشان نداده؛ تا جایی که حتی سازمان آب‌نگاری بین‌المللی نیز این خلیج را به نام «خلیج فارس» ثبت کرده است.

اهمیت زیستی خلیج فارس، بهشت روی زمین

خلیج فارس به واسطۀ غلظت نمک‌ها و دمای خاص خود، زیستگاه گونه‌های گیاهی و جانوری خاصی است که کمتر در دیگر نقاط جهان دیده می‌شود. یکی از معروف‌ترین گونه‌ها در این منطقه، درختان حرا هستند که در آب‌های شور خلیج فارس ریشه دارند و جنگل‌هایی با اهمیت جهانی را پدید آورده‌اند. صدف‌های این منطقه نیز یکی از 34 گونۀ آبزی منحصر به فرد خلیج فارس به حساب می‌آیند که با مرواریدهای ارزشمندشان در رنگ‌های مختلف، جزء باکیفیت‌ترین انواع مرواریدها در دنیا هستند.

ما در کشورمان به واسطۀ تاریخ غنی و طولانی، آنقدر با اعداد عجیب سر و کار داشته‌ایم که می‌توان به جرات گفت حتی تاریخ چند صد ساله هم به چشم ایرانی‌ها نمی‌آید! در حالی‌که تاریخ کشف آمریکا (حدود 500 سال پیش) به نظر ساکنین این قاره زمانی بسیار طولانی می‌رسد، ما از هزاران سال حرف می‌زنیم. در واقع آنچه امروز به خلیج فارس می‌شناسیم، در حدود 500 هزار سال پیش شکل گرفته است.

آنچه برای قرن‌ها نماد ملی کشور ما بوده، در حقیقت یک پدیدۀ زمین‌شناسی است که به واسطۀ دما و موقعیت جغرافیایی‌اش، یکی از اکوسیستم‌های خاص برای آبزیان به شمار می‌آید. خلیج فارس، در حقیقت گودالی است که با حرکت صفحات تکتونیکی زمین، از یک دریای قدیمی به جای مانده است.

این خلیج مهم،251 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و در اعصار گذشته، خوزستان، برازجان و بهبهان را نیز در بر می‌گرفت.

یکی از مهم‌ترین اهداف نام‌گذاری دهم اردیبهشت‌ماه به‌عنوان روزی که ایرانی‌ها سرانجام پرتغالی‌ها را از خلیج همیشه فارس بیرون راندند، یادآوری از خودگذشتگی‌ها و اهمیت مثال‌زدنی این منطقه برای کشور ماست. در این مطلب، شما را با خلیج مهم کشورمان آشنا کردیم و به این سوال پاسخ دادیم که روز خلیج فارس چه روزی است… این افتخار ملی نسل به نسل به ایران و ایرانی رسیده. آیا تا به حال این گنجینۀ ملی را از نزدیک دیده‌اید؟ تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.

 

روز ملی خلیج فارس، گرامی

 

 

منابع:

persiangulfstudies.com

anthropology.ir